December 13

Կանաչ եղևնին

Մի  օր  էլ  փոքրիկ  եղևնին  չդիմացավ  ու  սկսեց  բարձրաձայն  արտասվել:  Հպարտ  բարդին  լսեց  նրա  լացի  ձայնը  ու  հարցրեց.

-Ինչո՞ւ  ես  լաց  լինում,  այգեպանը  լացկաններին  չի  սիրում:

-Ես  լացկան  չեմ,  բայց  արևի  շողերը  ինձ  չեն  հասնում  եվ  ես  վախենում եմ,  որ  միշտ  փոքրիկ  կմնամ:  Իսկ  ես  այնքա ՜ն  եմ  ուզում  մեծանալ,  գեղեցիկ  ծառ  դառնալ,-ասաց  փոքրիկ  եղևնին:

Բարդին  արհամարհանքով  վերևից  քմծիծաղ  տվեց.

-Մի  քեզ  նայի՛ր, քո  թույլ  ճյուղերին:  Դու  չես  կարող  մեծանալ: Իսկ  հիմա  ինձ  նայի՛ր:  Տե՛ս,  թե  որքան  հզոր  եմ  ու  ուժեղ:  Եվ  այնքան  պիտի  բարձրանամ,  որ  ճյուղերս  երկինք  հասցնեմ:

Փոքրիկ  եղևնին  ավելի  կծկվեց  ու  ինքնամփոփ  դարձավ: Այդպես  անցավ  գարունը,  և  եկավ  շոգ  ամառը:  Բարդու  սաղարթն  ավելի  փարթամացավ:  Արևի   ճառագայթները  չէին  կարողանում  ճեղքել  նրա  հզոր  ճյուղերը,  որպեսզի  հասնեն  եղևնուն:  Իսկ  փոքրիկ  եղևնին  այնքա՜ն  էր  ուզում  աճել  ու  մեծանալ:

Եղևնին  կրկին  սկսեց  կամացուկ  հեծկլտալ:  Անպատկառ  բարդին  շրջվեց  և  գոռաց  նրա  վրա.

-Ի՞նչ  ես  նորից  նվնվում:

Եղևնին  լացակումած  շշնջաց.

-Խնդրում  եմ, խղճա՛  ինձ, մի  քիչ  բացի՛ր  ճյուղերդ: Թող  արևը  ինձ  էլ  հասնի:

-Այդ  էր  պակաս, որ  քեզ  նման  խղճուկի  համար  նեղացնեմ  իմ  ճյուղերին,-հոխորտաց բարդին:

Փոքրիկ  եղևնին  ձայնը  կտրեց: Ամառն  էլ  անցավ  ու  եկավ  ոսկեհեր  աշունը: Բարդին  աշնանային  զգեստ  հագավ: Նրա  կանաչ-դեղին  տերևները  անհոգ  խաղում  էին  իրար  հետ: Բայց  ահա  խոր  աշնան  անսիրտ  քամին  պոկոտեց  բարդու  տերևներն  ու  ցաքուցրիվ  շպրտեց  դեսուդեն: Բարդին  լրիվ  մերկացավ  ու  սկսեց  դողալ:  Ալեհեր  ձմեռն  իր  ցուրտ  շնչով  սառեցրեց  ողջ  բնությունը: Բարդին  սարսռաց  ցրտից  ու  նրա  բնին  արցունքի  սառած  բյուրեղներ  երևացին: Բարդին  նայեց  փոքրիկ  եղևնուն, որ  դեռ  կանաչ  էր  ու  չէր  մրսում:

-Խնդրում  եմ, գրկի՛ր  իմ  բունը, թե  չէ  ես  կմեռնեմ  ցրտից,-հուսահատ  աղերսեց  բարդին:

-Երբ  ես   լալիս  էի, դու  ինձ  չէիր  օգնում: Երբ  ես  խնդրում  էի, դու  չէիր  լսում  իմ  ձայնը: Բայց  ես  կօգնեմ  քեզ:  Չէ՞  որ  մենք  բոլորս  մեր  մայր  բնության  զավակներն  ենք,-ասաց  եղևնին:

Փոքրիկ  եղևնու  բարի  սիրտը  լցվեց  խղճահարությամբ,  և  նա  իր  մատղաշ, կանաչ  ճյուղերով  փաթաթվեց  ու  գրկեց  բարդու  սառած  բունը:

Առաջադրանքներ

1 Բացատրիր ընդգծված բառերը։

հանդերձ-Հագուստ, զգեստ, սաղարթն-Բույսի տերևների ամբողջությունը, հոխորտաց-Խրոխտալ, խիզախել, hանդգնել, ալեհեր- Ճերմակած մազերով,սարսռաց-մրսել,դողացնել,աղերսեց-խնդրել, հորդորել,աղաչել։

2․Բնութագրի՛ր եղևնուն։

Փոքրիկ,կանաչ,բարի սիրտ ունեցող եղնիկ,կամեցող եղնիկ։

3․․ Հեքիաթից դուրս գրիր բարդուն բնորոշող արտահայտությունները։

Բարդու  սաղարթն  ավելի  փարթամացավ:  Արևի   ճառագայթները  չէին  կարողանում  ճեղքել  նրա  հզոր  ճյուղերը,  որպեսզի  հասնեն  եղևնուն:  Իսկ  փոքրիկ  եղևնին  այնքա՜ն  էր  ուզում  աճել  ու  մեծանալ:

4․ Տեքստից դուրս գրիր քեզ դուր եկած բառակապակցությունները և դրանից երեքը գործածիր նախադասություններում։

ոսկեհեր  աշունը-

Ոսկեհեր աշնանը փոխարինոում է ճերմամ ձմեռը։

շփոթված  երեխայի-

Շփոտվածը երեխան կործրել էր իրենց տան ճանապարհը

բարձրաձայն  արտասվել-

Նա հեծանիվից ընկավ,ոտքը ոլորվեց և բարձրաձայն արտասվեց։

5․ Նշված նախադասությունից դուրս գրիր հատկանիշ ցույց տվող բառերը։

Փոքրիկ  եղևնու  բարի  սիրտը  լցվեց  խղճահարությամբ  և  նա  իր  մատղաշ, կանաչ  ճյուղերով  փաթաթվեց  ու  գրկեց  բարդու  սառած  բունը:

6․ Հեքիաթից դուրս գրիր մեկական պատմողական և հարցական  նախադասություն։

Չէ՞  որ  մենք  բոլորս  մեր  մայր  բնության  զավակներն  ենք,-ասաց  եղևնին:

Զմրուխտ  գարունն  էր  հյուր  եկել  բնությանը:  Այգում  ու  անտառներում քաղցրահնչյուն  երգում  էին  թռչունները:  Արևը  իր  ջերմ  ժպիտով  ողջունում  էր  նորաբաց  բողբոջներին:  Բնությունը  զարթոնք  էր  ապրում: Ծեր  այգեպանն  իր  այգում  մի  փոքրիկ  եղևնի  տնկեց՝  հազիվ  մեկ եղևնի։

7․ Համառոտիր նախադասությունները՝ թողնելով միայն գլխավոր անդամները։

Այգում  ու  անտառներում քաղցրահնչյուն  երգում  էին  թռչունները:

Արևը  իր  ջերմ  ժպիտով  ողջունում  էր  նորաբաց  բողբոջներին:

Բայց  ահա  խոր  աշնան  անսիրտ  քամին  պոկոտեց  բարդու  տերևներն  ու  ցաքուցրիվ  շպրտեց  դեսուդեն:

Երգում  էին  թռչունները

Արևը ողջունում  էր։

Քամին պոկեց  բարդու տերևներնը։

December 12

Անգլերեն

page.41 ex 7

1)Is he sleeping?

Yes, he is

2)Is she driving?

Yes, she is

3)is it running?

Yes, it is

4)Are you sending an email?

Yes, you are.

5)Are they listening to music.

Yes, they are.

6)Is he playing the piano?

no, he is.

ex8

1)Is he eating a cake.?

no he isn’t.

He’s eating a burger.

2)Are they playing with a kite?

No, they aren’t.

They are playing with a ball.

3)Is he driving a car?

No, he isn’t.

He is driving a bus.

4)Is she picking flowers?

No, she isn’t.

She is picking  apples.

5)Are they singing?

No, they aren’t.

They are dancing.

6)Is she cooking chicken?

No, she isn’t.

She is cooking an omelet.

December 9

Մեսրոպ Մաշտոց

Մ. Մաշտոցը ծնվել է 361 թվականին, Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղում:Ստացել է հունական կրթություն: Տիրապետում էր հունարենին, պարսկերենին, ասորերենին, վրացերենին։ Սերել է ազնվականի ընտանիքից:

Թեև քրիստոնեությունը Հայաստան մուտք է գործել առաջին դարում և 301 թ. դարձել պետական կրոն, բայց ժողովրդի զգալի մասը միայն անվանապես էր քրիստոնյա, երկրում եղած Աստվածաշնչի գրքերը, եկեղեցական այլ երկեր հունարեն կամ ասորերեն էին, ժամերգությունները և ծեսերը կատարվում էին ժողովրդի համար անհասկանալի այդ լեզուներով։ Մաշտոցն Աստվածաշունչը հրապարակայնորեն կարդալիս անմիջապես բանավոր թարգմանում էր հայերեն՝ ժողովրդին հասկանալի դարձնելու համար։ Ժողովուրդը կարծես ձուլվում էր, ոչնչանում, քանի որ չուներ իր սեփական գիրը: Այդ ժամանակ էլ Մ. Մաշտոցը հասկացավ, որ հարկավոր է ունենալ սեփական  գիրը, թարգմանել գրականությունը հայերեն: Այդ պատճառով էլ իր աշակերտների հետ մեկնեց Եդեսիա, մի քանի տարի ուսումնասիրություններ կատարելուց հետո,  405թ. վերադառնում է հայրենիք՝ Վաղարշապատ/այժյամն Էջմիածին/: Նրան մեծ շուքով են ընդունում: Առաջին գիրքը որը նա թարգմանում է հայերեն՝ Աստվածաշունչն է, որը նաև անվանում են Թարգմանությունների թագուհի: Գրերի ստեղծումից հետո, մեծ թափով սկվում է թարգմանական գործընթաց, շատ գրքեր են թարգմանվում:  Այսպիսով հայերը ունենում են գիր և գրականություն իրենց լեզվով՝ հայրերեն: Մաշտոցյան այբուբենը եղել է   36 տառանի, և, օ, ֆ տառերը ավելացել են հետագայում: Հայոց այբուբենն ունի նաև թվային աժեք՝ օրինակ Ա-1, Բ-2, Ժ-10….  Մեսրոպ Մաշտոցին անվանում են նաև առաջին ուսուցիչ: Նրա հայնտի աշակերտն էր Կորյունը, որն էլ գիրք է գրում իր սիրելի ուսուցչի մասին՝ «Վարք Մաշտոցի» անվանումով: Մաշտոցի անունով է մեր Մատենադարանը, որի հենց մուտքի մոտ տեղադրված են Մաշտոցի և Կորյունի արձանները:

December 9

Մաթեմատիկա

վարժ436,437,438,442

ա)Եթե ողղանկյան երկարությունը մեծացնենք 15 սմ-ով, ապա նրա պարագիծը կդառնա 70 սմ։որքան է ողղանկյան պարագիծը։

Լուծում

70-15=55

Պատ․՝ նրա պարագիծը 55 սմ է։

բ)Եթե ուղղանկյան լայնությունը փոքրացնենք 8 սմ-ով ապա նրա պարագիծը կդառնա 64 սմ։Որքան է ողղանկյան պարագիծը։

Լուծում

64+8=72

Պատ․՝ողղանկյան պարագիծը հավասար է 72 սմ։

վարժ437

1 կգ ներկով կարելի է ներկել 3 մ քառակուսի մակերեսով  տարածքը։Որքաան ներկ է հարկավոր սենյակի 6 մ լայնությամբ և 4 մ բարձրությամբ ուղանկյունաձև պատը ներկելու համար։

լուծում

1)6×4=24

2)24։3=8

Պատ․՝8սմ

վարժ438

Վաճառողը վճարելով 60000 դրամ, մեծածախ շուկայից գնեց 12 փաթեթ տետր։Խանութ տողավորելու համար տաքսու վարորդին նա վճարեց 1200 դրամ։Այդ տետրերը խանութում վաճառեց մեկ հատ 70 դրամով։Որքան եկամուտ ստացավ  նա եթե յուրաքարչյուր փաթեթում կար 100 տետր։

Լուծում

12×100=1200

1200×70=84000

84000-60000=24000

24000-1200=22800

Պատ․՝նա եկամուտ ունեցավ 22800 դրամ

 

December 9

Մաթեմատիկա

 

Վարժ482

մինջև տասնյակ                  մինջև  հարյուրակներ         մինջև  հազարյակ

ա)3644-3640                        6584-6600                           32500-32600

25368-25370                         68544-68600                     253608-252000

24665-24670                         24650-24700                     28365-29000

 

Վարժ484

կողպեկ+մետր=2600 դրամ

Լամպ+կողպեկ=2000 դրամ

մետր+Լամպ=1800 դրամ

Լուծում

2000-1800=200 մետր

2600-200=2400 կողպեկ

2400-2000=400 լամպ

 

December 9

Մաթեմատիկա

 

 

Խնդիր 474

70 կմ 500 մ հեռավորությունից իրար ընդառաջ շարժվեցին  երկու ձիավոր։

Շարժվելուց որո ժամանակ անց նրանք կանգնեցին հանգստանալու։այդ ժամանակ առաջին ձիավորը անցել էր 24 կմ 200մ, իսկ երկրորդը 26կմ։Հաշվիր թե այդ պահին որքան էր նրանց միջև հեռավորությունը։

 

Լուծում

1)26000-24200=50200

2)70500-50200=20300

 

Խնդիր475

Միւնույն կետից հակառակ ուղղությամբ շարժվեցին երկու հետիոտն։Շարժվելուց  որոշ ժամանակ անց առաջինը անցել էր 340 մ,ոնը երկրորդի անցածից ավելի էր 30մ-ով։Որքան էր այդ պահին նրանց միջև հեռավորությունը։

Լուծում

1)340-30=310

2)340+310=650

Պատ․՝ 650 մ է նրանց միջև  հեռավորությունը։

Խնդիր 476

8 դույլ ջուրը 24 լ-ով ավելի է 5 դույլ ջրից։Հաշվիր, թե քանի լիտր է այդպիսի 10 դույլ  ջուրը։

Լուծում

1)8-5=3

2)24:3=8

3)10×8=80

 

Պատ 80 լիտր է 10 դույլ:

December 9

Մաթեմատիկա

 

խնդիր471

Երկու տարբեր կետերից իրար ընդառաջ  վազեցին  երկու ընկեր։Երբ նրանք հանդիպեցին  պարզվեց,որ նրաանցից մեկը անցել է 240 մ ճանապարհ,իսկ մյուս 320 մ։ Որքան էր այդ կետերի հեռաորությունը։

լուծում

320+240=560

Պատ560

խնդիր472

Միևնույն  կետից նույն  ուղղությամբ միաժամանակ  շարժվեցին երկու հեծանորդ։Շարժվելուց որոշ ժամանակ  անց առաջինն անցել էր 24 կմ իսկ երկրորդ  28 կմ:Որքան էր այդ պահին նրանց հեռավորությունը։

Որ  հեծանորդն էր ավելի արագ ընթանում։

Լուծում

28-24=4

Պատ՛․առաջին հեծանորդը 4 կմ  արագ էր վարում։

 

December 8

Մեզ սնող հողը

Երկրի ցամաքային տարածությունները ծածկված են փխրուն շերտով, որն անվանում են հող: Հող չկա միայն ցամաքի սառցածածկ տարածքների և ժայռերի վրա:

Հողը Երկրի վրա գոյանում է շատ դանդաղ, հազարավոր ու միլիո­նավոր տարիների ընթացքում: Իսկ ինչպե՞ս է դա տեղի ունենում:

Ցամաքը կազմող ապարները Արեգակի ճառագայթների, քամու, անձրևի, ձյան ազդեցությունից տաքանալով ու սառչելով, քայքայվում են. ապարների խոշոր կտորները վերածվում են մանր կտորների, իսկ մանրերը` կավի և ավազի: Սակայն դա դեռևս հող չէ: Որպեսզի այն դառ­նա հող, անհրաժեշտ է, որ այդ քայքայված նյութերին ավելանա հումուս: Իսկ հումուսն առաջանում է մահացած բույսերի ու կենդանիների մնա­ցորդներից:

Քայքայված ապարի ու հումուսի միախառնումից գոյանում է հողը: Բույսերի սերմերը, ընկնելով հողի մեջ, ծլում են, աճում, և մարդը բերք ու բարիք է ստանում: Իսկ լերկ քարի մակերեսին սերմը չի կարող ծլել:Հողի ամենակարևոր հատկությունն այն է, որ այնտեղ աճում են բույսերը:

Հողում միշտ կան նաև շատ մանր օրգանիզմներ, որոնց անվանում են մանրէներ: Հենց դրանց միջոցով են քայքայվում բույսերի և կենդանի­ների մնացորդները և վերածվում հումուսի: Հողում ապրում են նաև որդեր, միջատներ, խլուրդներ և մկներ։ Հողի մեջ մեջ միշտ ջուր և օդ կա։ Բույսերի աճի համար դա շատ կարևոր է։
Հողի կազմից կախված են նրա փխրունությունը և ջուրը պահելու հատկությունը: Օրինակ, եթե ավազը հողի մեջ շատ է, ապա այդպիսի հողում ջուրը արագ ներծծվում է և հեռանում գետնի խորքերը: Եթե հողում կավն է շատ, ապա այնտեղ ջուրը դանդաղ է ներծծվում, այդ պատճառով կավով հարուստ հողերը շատ ջուր են պարունակում:
Շատ հումուս պարունակող հողերը փուխր են լինում և կարողանում են իրենց մեջ ջուր և օդ պահել:
Հողի բաղադրությունից կախված է նաև նրա գույնը: Լինում են տարբեր գույնի հողեր: Որքան հողում հումուսը շատ է, այնքան դրա գույնը մուգ է: Ամենից շատ հումուս պարունակում են սևահողերը: Մարդիկ վաղուց իրենց կարիքները բավարարելու համար մշակում են հողը: Իսկ ի՞նչ է նշանակում դա:

Հողը մշակել նշանակում է ճիշտ ժամանակին վարել, փխրեցնել, ջրել, մանրացնել կոշտերը, անհրաժեշտության դեպքում` պա­րարտացնել, մշակաբույսերի սերմեր ցանել և բերք ստանալ:

Մշակելով հողը` մարդիկ պետք է հոգ տանեն նաև դրա պահպանու­թյան մասին, հողը վարել ճիշտ ժամանակին, պարարտացնել, աճեցնել խիտ արմատներ ունեցող բույսեր, դաշտերի շուրջը ստեղծել անտառաշերտեր:

December 7

Անգլերեն

Page 39,ex.3

1.I’m reading a book.

I’m not reading a book.

2.Bill is playing  a computer game.

Bill is not playing  a computer game.

3.The boy is running.

The boy is not running.

4.Your dad is driving his car.

.Your dad is not driving his car.

5.we’re watching TV.

we’re not watching TV.

6.The boys are writing is their notebooks.

The boys are not writing is their notebooks.

7.It’s snowing now.

It’s not snowing now.

8.Helen is laughing at the moment.

Helen is not  laughing at the moment.

Ex.4

  1. Grandpa is sleeping
  2. Sally is crying.
  3. The Father is digging in the garden.
  4. Fatimah is listening to music.
  5. Anna and Jose are cooking.
  6. Jana and Nora are dancing.

page-40,es 5

  1. He’s playing the violin
  2.  We’re are  going to school.?
  3. They aren’t playing in the park
  4. You aren’t listening to me.
  5. He is playing the guitar.
  6. He isn’t sleeping.

 

 

 

December 7

Մաթեմատիկա

Խնդիր․460

Աննան 10  մ  երկարությամբ  պարանի  համար  վճարեց   240 դրամով  ավելի,քան  Սոնան  7  մ  երկարությամբ  այդպիսի   պարանի  համար։ Լալան  որքա՞ն  պետք  է    վճարի    այդ   նույն  պարանից 8 մ գնելու համար։

լուծում

Լուծում՝

10-7=3

240:3=80

80×8=640

Պատ՝․ 640 դրամ։

Խնդիր  461

ա)Խանութը  երկու օրում  վաճառեց  44 արկղ  դեղձ։ Առաջին  օրը  վաճառվեց  4  արկղով ավելի,քան  երկրորդ օրը։ Քանի՞  կիլոգրամ  դեղձ  վաճառվեց   յուրաքանչյուր  օրում,եթե  առաջին  օրվա  վաճառվածը   80  կգ-ով  ավելի  էր  երկրորդ  օրվա  վաճառվածից։

Լուծում՝

44-4=40

40:2=20

20+4=24

24-20=4

80:4=20

20×24=480

20×20=400

Պատ՝․ Առաջին օրը 480, երկրորդ օրը 400կգ։

բ)

բ)84  արկղ  խնձորը   բարձեցին   երկու ավտոմեքենա։ Առաջին  ավտոմեքենան  բարձեցին  10  արկղով  ավելի,քան  երկրորդը։ Քանի՞  կիլոգրամ   խնձոր   բարձեցին մեքենաներից  յուրաքանչյուրը,եթե երկրորդում    բարձած   խնձորի  զանգվածը 240  կգ պակաս  է առաջինում   բարձած   խնձորի  զանգվածից։

Լուծում՝

84-10=74

74:2=37

37+10=47

47-37=10

240:10=24

47×24=1128

37×28=888

Պատ`.՝առաջին  ավտոմեքենան՝1128  կգ,երկրորդ  ավտոմեքենան՝888 կգ։