December 9

Մեսրոպ Մաշտոց

Մ. Մաշտոցը ծնվել է 361 թվականին, Տարոն գավառի Հացեկաց գյուղում:Ստացել է հունական կրթություն: Տիրապետում էր հունարենին, պարսկերենին, ասորերենին, վրացերենին։ Սերել է ազնվականի ընտանիքից:

Թեև քրիստոնեությունը Հայաստան մուտք է գործել առաջին դարում և 301 թ. դարձել պետական կրոն, բայց ժողովրդի զգալի մասը միայն անվանապես էր քրիստոնյա, երկրում եղած Աստվածաշնչի գրքերը, եկեղեցական այլ երկեր հունարեն կամ ասորերեն էին, ժամերգությունները և ծեսերը կատարվում էին ժողովրդի համար անհասկանալի այդ լեզուներով։ Մաշտոցն Աստվածաշունչը հրապարակայնորեն կարդալիս անմիջապես բանավոր թարգմանում էր հայերեն՝ ժողովրդին հասկանալի դարձնելու համար։ Ժողովուրդը կարծես ձուլվում էր, ոչնչանում, քանի որ չուներ իր սեփական գիրը: Այդ ժամանակ էլ Մ. Մաշտոցը հասկացավ, որ հարկավոր է ունենալ սեփական  գիրը, թարգմանել գրականությունը հայերեն: Այդ պատճառով էլ իր աշակերտների հետ մեկնեց Եդեսիա, մի քանի տարի ուսումնասիրություններ կատարելուց հետո,  405թ. վերադառնում է հայրենիք՝ Վաղարշապատ/այժյամն Էջմիածին/: Նրան մեծ շուքով են ընդունում: Առաջին գիրքը որը նա թարգմանում է հայերեն՝ Աստվածաշունչն է, որը նաև անվանում են Թարգմանությունների թագուհի: Գրերի ստեղծումից հետո, մեծ թափով սկվում է թարգմանական գործընթաց, շատ գրքեր են թարգմանվում:  Այսպիսով հայերը ունենում են գիր և գրականություն իրենց լեզվով՝ հայրերեն: Մաշտոցյան այբուբենը եղել է   36 տառանի, և, օ, ֆ տառերը ավելացել են հետագայում: Հայոց այբուբենն ունի նաև թվային աժեք՝ օրինակ Ա-1, Բ-2, Ժ-10….  Մեսրոպ Մաշտոցին անվանում են նաև առաջին ուսուցիչ: Նրա հայնտի աշակերտն էր Կորյունը, որն էլ գիրք է գրում իր սիրելի ուսուցչի մասին՝ «Վարք Մաշտոցի» անվանումով: Մաշտոցի անունով է մեր Մատենադարանը, որի հենց մուտքի մոտ տեղադրված են Մաշտոցի և Կորյունի արձանները:

December 9

Մաթեմատիկա

վարժ436,437,438,442

ա)Եթե ողղանկյան երկարությունը մեծացնենք 15 սմ-ով, ապա նրա պարագիծը կդառնա 70 սմ։որքան է ողղանկյան պարագիծը։

Լուծում

70-15=55

Պատ․՝ նրա պարագիծը 55 սմ է։

բ)Եթե ուղղանկյան լայնությունը փոքրացնենք 8 սմ-ով ապա նրա պարագիծը կդառնա 64 սմ։Որքան է ողղանկյան պարագիծը։

Լուծում

64+8=72

Պատ․՝ողղանկյան պարագիծը հավասար է 72 սմ։

վարժ437

1 կգ ներկով կարելի է ներկել 3 մ քառակուսի մակերեսով  տարածքը։Որքաան ներկ է հարկավոր սենյակի 6 մ լայնությամբ և 4 մ բարձրությամբ ուղանկյունաձև պատը ներկելու համար։

լուծում

1)6×4=24

2)24։3=8

Պատ․՝8սմ

վարժ438

Վաճառողը վճարելով 60000 դրամ, մեծածախ շուկայից գնեց 12 փաթեթ տետր։Խանութ տողավորելու համար տաքսու վարորդին նա վճարեց 1200 դրամ։Այդ տետրերը խանութում վաճառեց մեկ հատ 70 դրամով։Որքան եկամուտ ստացավ  նա եթե յուրաքարչյուր փաթեթում կար 100 տետր։

Լուծում

12×100=1200

1200×70=84000

84000-60000=24000

24000-1200=22800

Պատ․՝նա եկամուտ ունեցավ 22800 դրամ

 

December 9

Մաթեմատիկա

 

Վարժ482

մինջև տասնյակ                  մինջև  հարյուրակներ         մինջև  հազարյակ

ա)3644-3640                        6584-6600                           32500-32600

25368-25370                         68544-68600                     253608-252000

24665-24670                         24650-24700                     28365-29000

 

Վարժ484

կողպեկ+մետր=2600 դրամ

Լամպ+կողպեկ=2000 դրամ

մետր+Լամպ=1800 դրամ

Լուծում

2000-1800=200 մետր

2600-200=2400 կողպեկ

2400-2000=400 լամպ

 

December 9

Մաթեմատիկա

 

 

Խնդիր 474

70 կմ 500 մ հեռավորությունից իրար ընդառաջ շարժվեցին  երկու ձիավոր։

Շարժվելուց որո ժամանակ անց նրանք կանգնեցին հանգստանալու։այդ ժամանակ առաջին ձիավորը անցել էր 24 կմ 200մ, իսկ երկրորդը 26կմ։Հաշվիր թե այդ պահին որքան էր նրանց միջև հեռավորությունը։

 

Լուծում

1)26000-24200=50200

2)70500-50200=20300

 

Խնդիր475

Միւնույն կետից հակառակ ուղղությամբ շարժվեցին երկու հետիոտն։Շարժվելուց  որոշ ժամանակ անց առաջինը անցել էր 340 մ,ոնը երկրորդի անցածից ավելի էր 30մ-ով։Որքան էր այդ պահին նրանց միջև հեռավորությունը։

Լուծում

1)340-30=310

2)340+310=650

Պատ․՝ 650 մ է նրանց միջև  հեռավորությունը։

Խնդիր 476

8 դույլ ջուրը 24 լ-ով ավելի է 5 դույլ ջրից։Հաշվիր, թե քանի լիտր է այդպիսի 10 դույլ  ջուրը։

Լուծում

1)8-5=3

2)24:3=8

3)10×8=80

 

Պատ 80 լիտր է 10 դույլ:

December 9

Մաթեմատիկա

 

խնդիր471

Երկու տարբեր կետերից իրար ընդառաջ  վազեցին  երկու ընկեր։Երբ նրանք հանդիպեցին  պարզվեց,որ նրաանցից մեկը անցել է 240 մ ճանապարհ,իսկ մյուս 320 մ։ Որքան էր այդ կետերի հեռաորությունը։

լուծում

320+240=560

Պատ560

խնդիր472

Միևնույն  կետից նույն  ուղղությամբ միաժամանակ  շարժվեցին երկու հեծանորդ։Շարժվելուց որոշ ժամանակ  անց առաջինն անցել էր 24 կմ իսկ երկրորդ  28 կմ:Որքան էր այդ պահին նրանց հեռավորությունը։

Որ  հեծանորդն էր ավելի արագ ընթանում։

Լուծում

28-24=4

Պատ՛․առաջին հեծանորդը 4 կմ  արագ էր վարում։