Առաջադրանք 2

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը:

Առյուծը գիշատիչ կենդանի է: Նա ապրում է կիսաանապատներում և անապատներում:

Հասուն առյուծի մարմնի երկարությունը մոտ երկու մետր է, պոչի երկարությունը՝ մինչև մեկ մետր: Նա կշռում է երկու հարյուր հիսուն կիլոգրամ: Առյուծը գիշերային կյանք է վարում: Մսակեր է: Առյուծին համարում են անտառի արքա, ինչպես նաև գազանների արքա:  Նա վստահ է իր ուժերի վրա: Երբեք չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում: Առյուծը ուժեղ է, ճարպիկ, համարձակ: Նա գեղեցիկ կենդանի է:

Երկար ժամանակ առյուծներն անապատների տիրակալներն են եղել: Սակայն մարդիկ հազվադեպ են կարողացել առյուծ որսալ: Պատահել է, որ առյուծը նույնիսկ գյուղեր է մտել և մարդկանց աչքի առաջ տարել ցուլ կամ կով:

Առյուծներն առաջին հերթին ոչնչացնում են հիվանդ, թույլ կենդանիներին:

Այժմ առյուծների որսն արգելված է և հատուկ թույլտվությամբ է կարելի  որսալ միայն կենդանաբանական այգիների համար: Առյուծներ կան նաև Երևանի կենդանաբանական այգում:

Առյուծի նորածին ձագերը՝ կորյունները, որ սովորաբար երեքն են լինում, շատ փոքր են ծնվում (մոտավորապես երեսուն սանտիմետր) ու ոչ միագույն: Նրանք մեծանալով դառնում են միագույն: Առյուծն ապրում է քսանհինգից երեսուն տարի:

Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ (տղա) և էգեր (աղջիկ): Նրանք ամբողջ կյանքն ապրում են միասին, առանց իրարից բաժանվելու  և միասին են մեծացնում իրենց ձագերին:

Առաջադրանք

1. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը ապրում է.

• լեռներում,
• անտառներում,
• անապատներում,
• դաշտավայրերում:

2. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Առյուծը կշռում է.

• 500 կգ,
• 1 տոննա,
• 250 կգ,
• 25 կգ:

3. Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Առյուծը որս անելիս.

• թաքնվում է և գաղտագողի հարձակվում,
• չի թաքնվում, անմիջապես հարձակվում է:

4. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:

• Առյուծներն ապրում են միայնակ, որովհետև նրանք գազանների արքան են:
• Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են երկուսից ավելի արուներ և էգեր:
• Առյուծներն ապրում են զույգով՝ մեկ արու, մեկ էգ:
• Առյուծներն ապրում են խմբերով, որտեղ լինում են մեկ արու և շատ էգեր:

5. Ինչպիսի՞ն են առյուծի ձագերը: Տեքստից դո´ւրս գրիր այդ հատվածը:

Առյուծի նորածին ձագերը՝ կորյունները, որ սովորաբար երեքն են լինում,շատ փոքր  են ծնվում (մոտավորապես երեսուն սանտիմետր) ու ոչ միագույն:

6. Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար առյուծների մասին:

Ես իմացա, որ առյուծները 250 կգ են և նաև առյուծները մտնում են գյուղեր և մարդկանց աչքի առաջ տարնում ցուլ կամ կով:

7. Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները.

Գեղեցիկ-տգեղ

Թույլ-ուժեղ

Շատ-քիչ

Փոքր-մեծ

8. Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական:
   250 թվական

30   թվական

9. Ըստ տեքստի՝ ինչպիսի՞ն է առյուծը։ Դո´ւրս գրիր երկու բառ։գիշատիչ կենդանի է

Առյուծը գիշատիչ կենդանի է

10․Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «Գեղեցիկ», «ուժեղ» բառերը ցույց են տալիս.

• թիվ,
• առարկա,
• գործողություն,
• հատկանիշ:

Ուշադի՛ր կարդա և կատարի՛ր առաջադրանքները։

Առաջին հայացքից ուղտը տարօրինակ ու ծիծաղելի է թվում։ Նա սառը, անտարբեր, աղմկարար է։ Ուղտին նաև անապատի նավ են անվանում։ Այս դիմացկուն կենդանին լավ հարմարվել է անապատային կյանքին։ Նրա ոտքերին հաստ կոշտուկներ կան, և արևից շիկացած ավազից ուղտը չի տառապում։ Երկար ու խիտ բուրդը օգնում է դիմանալու ցերեկվա շոգին ու գիշերվա ցրտին։ Ուղտերը շատ յուրօրինակ շուրթեր ունեն, դրանք օգնում են նրան հեշտ արածել: Ուղտը կարող է ուտել ամեն-ամեն ինչ, անգամ շատ կոշտ փշեր, և նրա շուրթերը ոչ մի դեպքում չեն վնասվում: Ուղտի բարձրությունը երկու, երկարությունը՝ երեք մետր է։ Կշռում է մինչև հինգ հարյուր կիլոգրամ։

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից: Կան մարդիկ, ովքեր կարծում են, որ ուղտն, իրոք, չափազանց գեղեցիկ կենդանի է:

Ուղտերը կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: Թեև շատերին թվում է, թե ուղտն իր սապատներում ջուր է հավաքում, բայց իրականում այնտեղ ճարպեր են կուտակված, որի օգնությամբ ուղտը կարգավորում է իր մարմնի ջերմաստիճանը չափազանց շոգ ու ցուրտ եղանակին:

Նրանք կարող են փակել իրենց քթանցքները՝ պաշտպանելով քամուց ու ավազից, երբ կամենան:

Եթե ուղտը որոշի պառկել քնելու կամ պարզապես հանգստանալու, նրան ոչ մի կերպ հնարավոր չի լինի տեղից հանել, դա վեր է ցանկացած մարդու ուժերից: Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև ինքը չկամենա դա անել:

Ուղտերը յուրաքանչյուր ոտքով կարող են հարվածել միանգամից չորս տարբեր ուղղությամբ: Նրանց մորթին անդրադարձնում է արևի ճառագայթները և պաշտպանում է նրանց անապատի տապից:

Եվ վերջապես ուղտերի ամենաինքնատիպ առանձնահատկության մասին: Եթե փոր-եք ձեռք առնել ուղտին ու կամ «հոգու հետ խաղալ», բառացիորեն ձեր մաշկի վրա կզգաք ուղտի բարկությունը. նա այնպիսի տհաճ հոտով մածուցիկ նյութ կթքի ձեզ վրա, որ ոչ մի դեպքում չեք կարողանա մոռանալ: Այնպես որ, պարզապես խուսափեք նրանց բարկացնելուց:

1. Լրացրո՛ւ աղյուսակը՝ պատասխանելով հարցերին։

2. Տեքստից օգտվելով ավարտի՛ր նախադասությունները։

Ուղտը կարող է մի քանի օր ոչինչ չուտել, որովհետև նրանք կարող են խմել մոտ 200 լիտր ջուր

Ուղտը տեղից չի շարժվի, մինչև , մինչև ինքը չկամենա դա անել:

3. Գտի՛ր ճիշտ վերջաբանը և կարդա՛ առածները։

Ուղտը ձագ ծնեց՝ աննկատ անցավ, հավը ձու ածեց՝ աշխարհն իմացավ։

Ուղտը մոտիկ է արածում, բայց հեռուն է տեսնում։

4. 4. Տեքստից դո՛ւրս գրիր, ուղտերի մասին պատմող ամենազարմանալի տեղեկությունը։

Ուղտը կարող է խմել 200 լիտր ջուր, ուտում է կոշտ փշեր

Բառային աշխատանք

1. Տեսքստից դո՛ւրս գրիր բոլոր թվականները։

200 թվական

2 թվական

3 թվական

500 թվական

4 թվական

2. Գրի՛ր կանաչով ներկված բառերի հոմանիշները։ Անհրաժեշտության դեպքում՝ կարող ես օգտվել առցանց բառարանից։

Շիկացած – տաքանալ

Գեղեցիկ – սիրուն

Հարվածել – խբել

Տապ – ջերմություն

Բարկություն -ջղայնանալ

3. Տրված բառերը գրի՛ր համապատասխան սյունակներում։

Ուղտ, միասապատ, բուրդ, ուղտափուշ, ավազ, անտարբեր, փշոտ, բարձրություն, տհաճ, միջազգային, երկսապատ։

4. Տրված բառերից առաջ հատկանիշ ցույց տվող բառեր գրի՛ր։

փափուկ բուրդ

խելոգ կենդանի

սապատավոր ուղտ

առևային եղանակ

5. Գրի՛ր տեքստում երկնագույնով նշված բառերի հականիշները։

հաստ-բարակ

հեշտ-դժվար

կոշտ-փափուկ

երկար-բարակ

ցուրտ-տաք

6. Տեսքտից դո՛ւրս գրիր մեկական պատմողական և հարցական նախադասություն։

Ուղտերը կարող են երկար ժամանակ ջուր չխմել, իսկ խմելիս էլ միանգամից երկու հարյուր լիտր ջուր խմել: (պատմողական)

Գիտե՞ք, որ ուղտի միջազգային անվանումն առաջացել է արաբերեն «գեղեցկություն» բառից: (հարցական)

Կարդա´ տեքստը և կատարի´ր առաջադրանքը։

Կատվազգիների ընտանիքին պատկանող այս կենդանին ամենախոշոր գիշատիչներից է: Վագրի մարմնի երկարությունը հասնում է մինչև երեք մետրի, իսկ կշիռը մոտ երեք հարյուր կիլոգրամ է

Վագրն ապրում է լեռնային անտառներում: Հրաշալի որսորդ է։ Վազում է արագ և կարող է երկար հետապնդել որսին: Սակայն այդպես ավելի քիչ է պատահում։ Խորամանակ գիշատիչը մեծ մասամբ հարձակվում է թաքստոցից․ շերտավոր գունավորման շնորհիվ թաքնվում է թփերի մեջ և նույնիսկ մոտիկից չի նկատվում: Բացի այդ՝ որսում է հիմնականում հիվանդ ու թույլ կենդանիներ։ Վագրը որսին հետապնդելիս երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։

Վագրի հզոր ժանիքներ ունի, բայց անգամ թաթի մի հարվածով կարող է որսին սպանել։

Նրա ցատկերը հասնում են հինգ մետրի։

Վագրը հարձակվում է եղջերուների, վարազների, լեռնային այծերի, իսկ հնարավորության դեպքում՝ նաև ընտանի կենդանիների վրա: Եթե որս չի գտնվում, քաղցած վագրը սնվում է գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով: Բայց կարող է նաև երկար ժամանակ դիմանալ առանց սննդի:

Մարդու վրա վագրը հարձակվում է, երբ վերջինս փորձում է բռնել կամ սպանել նրա ձագին, վիրավորում է գազանին կամ էլ խանգարում որսն ուտելուն:

Վագրը ունենում է երկուսից չորս ձագ: Ապրում է քսան և ավելի տարի:

Այժմ վագրերի թիվը խիստ կրճատվել է։ Նրանք գրանցված են Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր գրքում:

Առաջադրանքներ

1. Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրն ապրում է.

· լեռներում,

· անտառներում,

· անապատներում,

· լեռնային անտառներում

2․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: Վագրը կշռում է.

· 500 կգ,

· 1 տոննա,

· 250 կգ,

· 300 կգ:

3․ Ընդգծի´ր սխալ պատասխանը: Վագրը որս անելիս.

· թաքնվում է թփերի մեջ և գաղտագողի է հարձակվում,

· չի թաքնվում և գաղտագողի չի հարձակվում:

4․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը:

· Վագրերը ջրից վախենում են և երբեք ջուրը չեն մտնում։

· Վագրերը ջրային կենդանիներ են և ապրում են ջրում։

· Վագրը որսին հետապնդելիս երկար լողում է, սակայն սիրում է նաև հենց այնպես լողալ։

· Վագրերը լողալ չեն սիրում և ջուրը մտնում են միայն որսին հետապնդելիս։

5․ Տեքստից դո´ւրս գրիր այն հատվածը, որտեղ գրված է, թե ինչով է սնվում վագրը, երբ որս չի գտնում։

Երբ որս չի լինում սնվում են գորտերով, մկներով, նույնիսկ մորեխներով:

6․ Գրի´ր՝ ի՞նչ նոր բան իմացար վագրերի մասին:

Ես իմացա որ երկար կարող են սոված մնալ

7․ Գրի´ր կապույտ ներկված բառերի հականիշները։

արագ-դանդաղ

երկար-կարճ

քիչ-շատ

հիվանդ-առողջ

8․ Դո՛ւրս գրիր երկու թիվ ցույց տվող բառ՝ թվական: 1․3 թվական 2․ 300 թվական

9․ Ինչպիսի՞ն է վագրը։ Գրի՛ր երկու բառ։ 1․խորամանկ  2.ուժեղ

10․ Ընդգծի´ր ճիշտ պատասխանը: «հրաշալի», «թույլ» բառերը ցույց են տալիս.

1. թիվ,

2. առարկա,

3. գործողություն,

4. հատկանիշ:

Փետրվարի հաշվետվություն

1 հղում 

2 հղում 

3 հղում 

4 հղում 

5 հղում 

6 հղում 

7 հղում 

8 հղում 

9 հղում 

10 հղում 

11 հղում 

1 հղում

2 հղում

3 հղում

4 հղում

5 հղում

6 հղում

7 հղում

Ամառուան շատ տաք օդ մըն էր։ Ծարաւ ագռաւ մը կը թռչէր
դաշտերուն մէջ ջուր փնտռելով։ Երկար ժամանակ չի կրնար ջուր
գտնել, հետեւաբար կը սկսի յոյսը կորսնցնել։
Ագռաւը ինքզինք շատ տկար կը զգար ու շուարած էր, թէ ինչպէ՞ս
պիտի կարենար ծարաւը յագեցնել, երբ կը տեսնէ ջուրի սափոր* մը,
մէջը որոշ քանակութեամբ* ջուր։ Ագռաւը կ՚ուրախանայ եւ կը փորձէ
գլուխը մտցնել սափորին մէջ, սակայն տխրութեամբ կը նշմարէ* թէ
սափորին վիզը շատնեղ էր։ Կը փորձէ շրջել* սափորը, որպէսզի մէջի
ջուրը դուրս հոսի, սակայն չի կրնար, որովհետեւ սափորը շատ ծանր
էր։ Ագռաւը բաւական կը մտածէ, ապա շուրջը նայելով կը
տեսնէ խճաքարեր*։ Այդ վայրկեանին խելացի գաղափար մը կ՚ունենայ։
Խճաքարերը մէկ առ մէկ սափորին մէջ կը լեցնէ։ Որքան խճաքարերը
կը լեցուէին սափորին մէջ, ջուրը այդքան կը բարձրանար, մինչեւ որ
ագռաւը կը կարենայ խմել ջուրը։
Ուրեմն սիրելիներ, այս պատմութիւնը ցոյց կու տայ թէ անկարելի
նկատուած հարցի մը լուծումը կարելի է
գտնել հնարամտութեամբ*,առանց յուսահատելու եւ գանգատելու։

ex.1 p 132

1. Zahra is taller then Kelly.
2. It is colder in Finland then is England.
3. John is younger his brother  peter.
4. The brown sweater is more then the blue one.
5. Buddy is thinner than blackie,
6. The pink rabbit is hungrier then the yellow one
7. My sandwich is bigger then yours.
8. The glamour hotel is more modern.

ex. 2 p 138

This is  me and family. We are at the park. My sister is painting a picture. Can you see my two brothers? They 1) are riding their bikes. My Mum 2) is siting on a bench. She 3) is reading a book look at my dad. He is writeing an email. Can you see me? Im under the tree. I am playing my guitar.